Koszty postępowania i koszty zastępstwa procesowego to dwa różne pojęcia związane z procesem sądowym. Zgodnie z art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego „Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu)”.
Koszty postępowania odnoszą się do ogólnych wydatków związanych z prowadzeniem sprawy sądowej. Mogą obejmować takie elementy jak opłaty sądowe, np. koszty związane z wniesieniem pozwu, koszty powołania tłumacza, zasięgnięcia opinii biegłego, koszty związane z przejazdem na rozprawę świadków, strony, ewentualnie jej pełnomocnika oraz inne koszty związane z prowadzeniem postępowania sądowego. Koszty postępowania zazwyczaj ponosi strona, która składa pozew, aczkolwiek może domagać się ich zwrotu od pozwanego. Strona przegrywająca sprawę może zostać zobowiązana do pokrycia części lub wszystkich kosztów postępowania w zależności w jakim stopniu zostało uznane przez sąd roszczenie powoda.
Koszty zastępstwa procesowego odnoszą się do opłat związanych z wynagrodzeniem profesjonalnego pełnomocnika – adwokata lub radcy prawnego reprezentującego daną stronę w procesie sądowym. Koszty te obejmują opłaty za usługi prawnicze, takie jak sporządzanie pism procesowych, udział w rozprawach sądowych, analiza akt sprawy, ogólnie rzecz biorąc reprezentowanie klienta na wszystkich etapach postępowania sądowego. Najważniejsze regulacje dotyczące kosztów zastępstwa procesowego znajdują się w Kodeksie postępowania cywilnego oraz w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie i radcowskie. W zakresie wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych, przepisy szczegółowo regulują stawki i zasady naliczania opłat za podejmowane przez nich czynności. Warto odnotować, że wysokość opłat adwokackich i radcowskich może się różnić w zależności od skomplikowania sprawy, wartości przedmiotu sporu oraz innych czynników określonych w przepisach. Podobnie jak w przypadku kosztów postępowania, strona przegrywająca proces może zostać zobowiązana do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego drugiej stronie – tej, która wygrała sprawę.