Zakończenie stosunku pracy u danego pracodawcy wiąże się z koniecznością swego rodzaju podsumowania okresu zatrudniania. Dokumentem potwierdzającym przebieg zatrudniania jest świadectwo pracy, wydanie którego jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy.
Zgodnie z art. 97 § 1 ustawy z dnia 26
czerwca 1974r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2020r. poz. 1320),
dalej: Kodeks pracy, w związku z rozwiązaniem
lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi
świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie
zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia
rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn
obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego
upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia
upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za
pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy
z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe albo doręcza je w inny sposób.
Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas
nie wydano świadectwa pracy.
Jak zatem wynika z powyższej cytowanego przepisu, wydanie świadectwa przez pracodawcę następuje niejako „z urzędu”, pracownik nie musi podejmować żadnych działań, aby taki dokument został wydany. Co więcej, w przypadku przeszkód w doręczeniu pracownikowi świadectwa pracy, na pracodawcy spoczywa ciężar podjęcia takich kroków, aby świadectwo zostało doręczone. Uzupełnieniem opisanego powyżej obowiązku pracodawcy jest norma określona przepisem § 13 cytowanego art. 97 Kodeksu pracy, zgodnie z którym wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą.
Warto zaznaczyć, iż zgodnie z art. 971 § 1 Kodeksu pracy w przypadku niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy.
Stosownie do art. 97 § 2 Kodeksu pracy w
świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju
wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności
wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia
uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Ponadto w
świadectwie pracy zamieszcza się wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w
myśl przepisów
o postępowaniu egzekucyjnym. Na żądanie pracownika w świadectwie pracy należy
podać także informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o
uzyskanych kwalifikacjach.
Zwrócić należy uwagę, iż podmiotem
wydającym świadectwo pracy jest pracodawca
i pracownik- na etapie sporządzania świadectwa- nie ma wpływu na jego treść.
Zdarzyć się przy tym może, iż pracodawca (celowo lub nieświadomie) wpiszę w
świadectwie pracy informacje niezgodne ze stanem faktycznym. Przykładowo
wskaże, iż pracownik był zatrudniony w innym niż w rzeczywistości wymiarze
czasu pracy, czy też poda niewłaściwą ilość dni wykorzystanego urlopu
wypoczynkowego. Okoliczności te niewątpliwie mają znaczenia z punktu widzenia
interesów byłego już pracownika, przeto przepisu Kodeksu pracy przewidują
możliwość weryfikacji i podważenia treści świadectwa pracy. Zgodnie
z art. 97 § 21 Kodeksu pracy pracownik może w ciągu 14 dni od
otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie
świadectwa pracy. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w
ciągu 14 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo
wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. W przypadku
niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy,
żądanie sprostowania świadectwa pracy wnosi się do sądu pracy.
Mając na względzie powyżej cytowane przepisy warto pamiętać, aby w razie zakończenia stosunku pracy u danego pracodawcy szczegółowo zbadać treść wydanego świadectwa pracy, a w razie niezgodności tej treści z rzeczywistym stanem rzeczy skorzystać z przysługującego prawa do żądania sprostowania treści świadectwa.